Verhalen van migranten uit Papoea en de Molukken
In 2021 voerde de SDSP het documentaire project ‘Becak Belanda – Verhalen van migranten uit Papoea en de Molukken’ uit dat mede mogelijk is gemaakt door ondersteuning vanuit het Ministerie van Welzijn en Sport in het kader van de subsidieregeling CEWIN4. Met deze documentaire tweeluik hebben we de abstractie van de geschiedenis van Papoea (hier bedoeld: voormalig Nederlands-Nieuw-Guinea) en de Molukken een gezicht willen geven. Aan de hand van twee diepgaande gesprekken met gasten waarvan de een verleden heeft in Papoea en de ander op de Molukken, hebben we getracht het (recente) verleden invoelbaar te maken.
Aanleiding & concept
Nederland heeft als kolonisator een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van Papoea (hier bedoeld: voormalig Nederlands-Nieuw-Guinea) en de Molukken. Deze staatkundige betrokkenheid is voor veel mensen in Nederland en Indonesië, een tamelijk tot zeer onbekend verhaal, een abstractie uit de geschiedenisboeken. Dat is te betreuren, want deze gezamenlijke geschiedenis kan ons veel leren over hoe de samenlevingen van Nederland, Papoea en de Molukken zich hebben gevormd en hoe ze met elkaar verbonden zijn. Waarom kent Nederland gemeenschappen van migranten uit Papoea en de Molukken? Wat zegt hun migratiegeschiedenis over de relatie tussen Nederland en deze gebieden? Hoe hangt hun migratiegeschiedenis samen met de huidige maatschappelijke dynamiek in Papoea en de Molukken? Dit zijn interessante vragen waarmee vanuit historische inzichten het heden kan worden geduid.
Ervaringen van vrijwilligers van de SDSP leren ons dat mensen in Indonesië geïnteresseerd zijn in deze geschiedenis, maar dat de kanalen waardoor men verhalen over dit verleden tot zich kan nemen in het Indonesisch beperkt zijn. Anderzijds leidt in Nederland de onwetendheid er op persoonlijk vlak dikwijls toe dat leden van de Papoea- en Molukse gemeenschap niet als zodanig worden herkend en begrepen. Tevens ontbreekt het veel mensen in Nederland aan kennis om de huidige situatie in Papoea en de Molukken goed te kunnen begrijpen.
Met deze documentaire tweeluik hebben we de abstractie van de geschiedenis een gezicht willen geven. Aan de hand van twee diepgaande gesprekken met gasten waarvan de een verleden heeft in Papoea en de ander op de Molukken, hebben we getracht het (recente) verleden invoelbaar te maken. Ons inziens zijn persoonlijke verhalen hiervoor een kleurrijk en krachtig middel, en is dit in de video’s ook gebleken.
Doel
Middels deze filmdocumentaire hebben wij getracht bij te dragen aan het bereiken van het onderstaande:
- Erkenning geven aan: migranten en hun nazaten in Nederland, afkomstig uit Papoea (voormalig Nederlands-Nieuw-Guinea) en de Molukken.
- Kennis vergroten bij een breder Nederlands en Indonesisch publiek over: de geschiedenis van migranten uit Papoea en de Molukken die naar Nederland zijn gekomen, en de historische relatie die Nederland met beide gebieden heeft, teneinde de huidige ontwikkelingen in Papoea en de Molukken vanuit historisch perspectief te kunnen duiden.
Gezien de zeer boeiende levensgeschiedenissen en uiteenlopende achtergronden van onze interview gasten zijn wij zeer content met het eindproduct.
Voor wat betreft onze interview gast uit Papoea is het gezien haar leeftijd mogelijk geweest om uit eerste hand te vernemen van de belangrijkste momenten in de geschiedenis van Nederland en Papoea, welke ons inziens een waardevolle bijdrage levert aan de bewustwording van onze gedeelde geschiedenis.
Onder andere in het kader van de herdenking van 70 jaar Molukkers in Nederland, is er recentelijk relatief veel aandacht voor de geschiedenis van de komst van Molukkers naar Nederland. Daarnaast is over de Molukse acties in de jaren ’70 in de loop der jaren al veel gedocumenteerd. Hierdoor hebben wij het waardevol geacht om de blik op de Molukse geschiedenis te verbreden. Daarvoor hebben wij gekozen een verhaal voor het voetlicht te brengen dat vanuit Nederlands-Molukse beleving een licht werpt op het godsdienstconflict dat rond de eeuwwisseling op de Molukken woedde.
Documentaires
Papoea
Deze documentaire video speelt zich af in Den Haag, waar onze gast Corry Ap is, een Papoeadame die opgroeide in Nederlands-Nieuw-Guinea. In haar leven heeft ze de overgang van het Nederlands naar Indonesisch bewind zeer bewust meegemaakt. Aan de hand van haar persoonlijke geschiedenis neemt ze de kijker mee door het ontwikkelingen in het verleden van West-Papoea en vertelt ze wat dit voor haar betekende. Haar levensgeschiedenis neemt een dramatische wending wanneer haar man, gevangen wordt genomen en zij met haar kinderen de vlucht moet nemen naar Papoea-Nieuw-Guinea. In het vluchtelingenkamp moet zij het ontijdige bericht vernemen van de dood van haar man. Deze persoon, Arnold Ap, was bij leven antropoloog en muzikant, die ook wel de ‘Bob Marley’ van Papoea werd genoemd en om zijn liederen als gevaar voor het militaire bewind werd gezien en ter dood werd gebracht. Corry Ap met haar gezin kwam uiteindelijk in Nederland terecht.
Molukken
Deze documentaire video speelt zich af in Groningen, waar Chenah onze gast is, een man van Nederlands-Molukse afkomst. Met hem wordt de Molukse wijk in Groningen bezocht. Tijdens de tocht vertelt hij over zijn ervaring in de meer recentere geschiedenis van de Molukken, welke in Nederland vrij onbekend is; namelijk de godsdienstoorlog tussen Moslims en Christenen die oplaaide in het jaar 1999. Hij bracht in deze roerige tijd een bezoek aan de Molukken om zijn oma te evacueren die enkele jaren daarvoor geremigreerd was naar haar dorp van geboorte. Naast dat met Chenah wordt besproken wat het betekent om van zowel Nederlandse als Molukse afkomst te zijn, deelt hij met ons zijn ervaringen ten tijde van het conflict op de Molukken, en wordt besproken op welke manier om te gaan met de erfenis van wat hij daar heeft meegemaakt.
Gerelateerde berichten
EK voetbal 2024 in West-Papoea
Tijdens het EK voetbal 2024 kleuren in West-Papoea de straten oranje en overal wapperen Nederlandse vlaggen in de tropenzon. Wat is hier gaande? Daan gaat op onderzoek uit!
Eerste bomen voedselbos Villanova de grond in
OP het terrein van SMK Villanova in Manokwari, realiseert de SDSP i.s.m. The Tree Party en RVO Nederland een voedselbos van 3 hectare. Het doel is de school te versterken in zijn eigen voedselvoorziening onder het motto ‘ieder kind elke dag een stuk vers fruit’.
Aftrap voedselbos Villanova
OP het terrein van SMK Villanova in Manokwari, realiseert de SDSP i.s.m. The Tree Party en RVO Nederland een voedselbos van 3 hectare. Het doel is de school te versterken in zijn eigen voedselvoorziening onder het motto ‘ieder kind elke dag een stuk vers fruit’.
