Paradijsvogels bedreigd

Paradijsvogels in West-Papoea bedreigd

Eén van onze vrijwilligers maakte het in West-Papoea in het echt mee: de balts van de arfakparotia. Deze soort behoort tot de paradijsvogels. Voor velen de mooiste vogels op aarde. Maar helaas zijn ze erg in de verdrukking geraakt. En het einde daarvan is nog niet in zicht. Een lichtpuntje is er gelukkig ook.

Na een uur steil omhoog klimmen in het oerwoud van West-Papoea zag ik hem dansen, de arfakparotia; op het eerste gezicht een onopvallende zwarte vogel, ondanks de helblauwe ogen. Adembenemend is zijn balts. De vogel springt elegant heen en weer om met zijn fluorescerende borstveren te pronken. Hij draait met zijn kop om z’n zes pluimen goed uit te laten uitkomen. In het bos heeft hij voor deze voorstelling een open plek speciaal opgeruimd om het een potentiële partner naar de zin te maken.

Maar het vrouwtje is niet onder de indruk van zijn dans en opruimen. De danser reageert met een ordinair hard gekrijs als hij wordt afgewezen. Dat het geen match wordt, is inderdaad jammer, want veel keuze hebben de vrouwtjes eigenlijk niet. Dat vertelt vogelgids Zeth Wonggor me. Zeth begeleidde een aantal jaren geleden ook David Attenborough bij opnames. Daar kwam een gedenkwaardig filmpje uit voort.

Zeth is hoofd van het dorpje Syoubri in Arfak en aangewezen gids voor avontuurlijke vogelaars. Hij weet precies waar de paradijsvogels zitten en dus ook dat er van de zeven nog slechts een over is in het gebied. Zijn verhaal over een teloorgang wordt beaamd door natuurbeschermers, zoals van het WWF. Ook zij slaan alarm over het voortbestaan van de vogels en riepen op tot extra bescherming.

Territorium zeer verkleind

De bedreiging van de paradijsvogels heeft een reeks oorzaken: bomenkap, jacht en handel in dieren. Zeth heeft dit allemaal zien gebeuren. Door de groei van industrie in de regio en de bijbehorende infrastructuur wordt er veel bos gekapt, waardoor het beschikbare territorium voor de paradijsvogels sterk achteruit is gegaan.

De vooruitzichten zijn wat dat betreft niet gunstig. De bossen van West-Papoea, samen met de oostkant van het eiland Papua Nieuw-Guinea, worden beschouwd als een van de meest bedreigde gebieden op aarde door het Wereldnatuurfonds. Met name de palmolie industrie maakt een verwoestende opmars in het gebied. Lokale Papoea-leiders en milieuorganisaties voeren strijd om deze massale ontbossing een halt toe te roepen.

Vogeltoerisme, met een keerzijde

Het dorp Syoubri gedijt goed bij het vogeltoerisme dat in samenwerking met de Stichting Duurzame Samenleving Papua Barat (SDSP) en de lokale overheid tot stand is gekomen. Helaas heeft dit succes een keerzijde. In de zeer arme omliggende gemeenschappen is nijd ontstaan, ondanks pogingen van Zeth om tot een oplossing te komen. Wat is het geval? In deze dorpen zijn of de vogels niet te vinden, of er is onvoldoende kennis om toeristen aan te trekken en uit jaloezie schieten gefrustreerde dorpsbewoners de vogels bij Syoubri neer.

Illegale handel

De lokale conflicten zoals rondom Syoubri zijn geen onbekend fenomeen in de regio, maar vooral plaatselijk een probleem. Veel erger is de structurele jacht op paradijsvogels voor de handel. Uit eerder onderzoek blijkt dat deze smokkel in exotische dieren vooral door Indonesische soldaten wordt gedaan als bijverdienste. Dat gebeurt naar het verluidt vooral door Indonesische soldaten, bij wijze van bijverdienste; een publiek geheim in de regio, dat slechts af en toe naar buiten komt.

West-Papoea wordt door Indonesië afgeschermd van de rest van de wereld. Er loopt een slepend conflict waarbij de oorspronkelijke bevolking hard wordt onderdrukt. Een bijeffect van deze omstandigheden is een bijna vogelvrije jacht op exotische dieren. Ondanks dat het illegaal is, durft niemand het leger hier op aan te spreken. De mensen die dat zouden moeten doen, hoge ambtenaren en commissarissen, hebben niet zelden thuis een opgezette paradijsvogel op een prominente plek staan, een ultiem statussymbool. Zo stimuleren ze de jacht juist.

Ceremoniële jacht op de paradijsvogels is overigens bij wet toegestaan. De veren worden gebruikt voor kostuums. Deze manier van jacht vormt geen bedreiging voor de paradijsvogels in tegenstelling tot de jacht voor financieel gewin.

Beschermer van de paradijsvogels

Een lichtpuntje in deze moeilijke situatie is te vinden in de inzet van vogelgids Zeth Wonggor. Hij brengt partijen zoals rivaliserende gemeenschappen en de overheid bijeen en hij treedt op als, zoals hij zelf stelt, ‘beschermer van de paradijsvogels’.

Het allerbelangrijkste is dat hij zorgt voor een omslag in de manier van denken over het behoud van de natuur. Door jonge mensen op te leiden tot vogelgids, geeft hij ze een manier om te kunnen voorzien in hun onderhoud en laat hij ze inzien dat paradijsvogels het waard zijn om beschermd te worden.

Dit artikel verscheen op 22 mei 2017 op www.vogelbescherming.nl

Bekijk een filmpje van de arfakparotia in actie (Vogelbescherming).

Bekijk overige publicaties

Nieuwsbrief – juni 2024

Nieuwsbrief – juni 2024

Jaarverslag & jaarrekening SDSP 2023

Jaarverslag & jaarrekening SDSP 2023

Nieuwsbrief – december 2023

Nieuwsbrief – december 2023

Jaarverslag & jaarrekening SDSP 2022

Jaarverslag & jaarrekening SDSP 2022

Report of agroforestry survey Ransiki by Reville Saw

Report of agroforestry survey Ransiki by Reville Saw

End report of the Sawinggrai Sustainable Food Forest project

End report of the Sawinggrai Sustainable Food Forest project

Rapport Duurzaam Bosbeheer in Sawinggrai – SEFA

Rapport Duurzaam Bosbeheer in Sawinggrai – SEFA

Nieuwsbrief – Zomer 2022

Nieuwsbrief – Zomer 2022

Jaarverslag & jaarrekening SDSP 2021

Jaarverslag & jaarrekening SDSP 2021

Nieuwsbrief – September 2021

Nieuwsbrief – September 2021

Jaarverslag & jaarrekening SDSP 2020

Jaarverslag & jaarrekening SDSP 2020

Nieuwsbrief – December 2020

Nieuwsbrief – December 2020

Jaarverslag & jaarrekening SDSP 2019

Jaarverslag & jaarrekening SDSP 2019

Rapport: Sustainable Cacao in West Papua

Rapport: Sustainable Cacao in West Papua

SDSP digitale nieuwsbrieven 2013-2020

SDSP digitale nieuwsbrieven 2013-2020

A Holistic Solution to Papua’s Plastic Pollution

A Holistic Solution to Papua’s Plastic Pollution

Jaarverslag SDSP 2018

Jaarverslag SDSP 2018

Jaarverslag SDSP 2017

Jaarverslag SDSP 2017

Jaarcijfers 2017 in een oogopslag

Jaarcijfers 2017 in een oogopslag

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen op West-Papoea

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen op West-Papoea

Wierum eert ‘witte Papoea’ Freerk Kamma met expositie

Wierum eert ‘witte Papoea’ Freerk Kamma met expositie

Jaarverslag SDSP 2016

Jaarverslag SDSP 2016

A Ripple Effect on Sustainable Water Management  in West Papua

A Ripple Effect on Sustainable Water Management  in West Papua

Paradijsvogels bedreigd

Paradijsvogels bedreigd

Social investment opportunities in the cocoa sector

Social investment opportunities in the cocoa sector

Particuliere hulp Papua werkt

Particuliere hulp Papua werkt

Pushed to the margins – master thesis

Pushed to the margins – master thesis

Jaarverslag SDSP 2015

Jaarverslag SDSP 2015

Verkennend onderzoek – Kansen in Papua Barat

Verkennend onderzoek – Kansen in Papua Barat

De Vogelkop helpen voor het te laat is

De Vogelkop helpen voor het te laat is

Jubileum Nieuwsbrief – Juli 2015

Jubileum Nieuwsbrief – Juli 2015

Jaarverslag SDSP 2014

Jaarverslag SDSP 2014

Nieuwsbrief – Oktober 2014

Nieuwsbrief – Oktober 2014

Vrijwilligers bieden Papua hoop

Vrijwilligers bieden Papua hoop

OneWorld Magazine – juni 2014

OneWorld Magazine – juni 2014

Jaarverslag SDSP 2013

Jaarverslag SDSP 2013

Nieuwsbrief – Mei 2014

Nieuwsbrief – Mei 2014

Presentatie over The First Step afvalproject

Presentatie over The First Step afvalproject

Nieuwsbrief 35 – Aug. 2013

Nieuwsbrief 35 – Aug. 2013

Jaarverslag SDSP 2012

Jaarverslag SDSP 2012

Kunstverkoop op een eerlijke manier

Kunstverkoop op een eerlijke manier

Nieuwsbrief 34 – Dec. 2012

Nieuwsbrief 34 – Dec. 2012

Positie Papoea’s resulteert in hoge kindersterfte

Positie Papoea’s resulteert in hoge kindersterfte

Achtentachtig prachtige vissen

Achtentachtig prachtige vissen

Nieuwsbrief 33 – Juni 2012

Nieuwsbrief 33 – Juni 2012

West-Papoea alert

West-Papoea alert

Jaarverslag SDSP 2011

Jaarverslag SDSP 2011

Nieuwsbrief 32 – Oktober 2011

Nieuwsbrief 32 – Oktober 2011

Jaarverslag SDSP 2010

Jaarverslag SDSP 2010

Nieuwsbrief 31 – Februari 2011

Nieuwsbrief 31 – Februari 2011

Boekje ‘Non-stop in de Vogelkop’

Boekje ‘Non-stop in de Vogelkop’

Nieuwsbrief 29 – Mei 2010

Nieuwsbrief 29 – Mei 2010

Jaarverslagen t/m 2009

Jaarverslagen t/m 2009

Nieuwsbrief 28 – December 2009

Nieuwsbrief 28 – December 2009

Nieuwsbrief 27 – September 2009

Nieuwsbrief 27 – September 2009

Kindersterfte in West-Papoea – VVKV

Kindersterfte in West-Papoea – VVKV

Nieuwsbrief 26 – Juni 2009

Nieuwsbrief 26 – Juni 2009

Nieuwsbrief 23 – November 2008

Nieuwsbrief 23 – November 2008

Nieuwsbrief 22 – Juni 2008

Nieuwsbrief 22 – Juni 2008

Nieuwsbrief 21 – December 2007

Nieuwsbrief 21 – December 2007

Intentieverklaring Papoea organisaties

Intentieverklaring Papoea organisaties

West-Papoea: worsteling met natuur, economie en gezondheid

West-Papoea: worsteling met natuur, economie en gezondheid

Nieuwsbrief 20 – April 2007

Nieuwsbrief 20 – April 2007

Nieuwsbrief 19 – December 2006

Nieuwsbrief 19 – December 2006

Nieuwsbrief 17 – September 2006

Nieuwsbrief 17 – September 2006

Nieuwsbrief 16 – Maart 2006

Nieuwsbrief 16 – Maart 2006

Nieuwsbrief 15 – December 2005

Nieuwsbrief 15 – December 2005

Nieuwsbrief 13 – Mei 2005

Nieuwsbrief 13 – Mei 2005

HIV/AIDS prevention in Indonesia and Papua

HIV/AIDS prevention in Indonesia and Papua

Nieuwsbrief 11 – Mei 2004

Nieuwsbrief 11 – Mei 2004

Niet betaalde pensioenen

Niet betaalde pensioenen

Opschudden die ontwikkelingssamenwerking!

Opschudden die ontwikkelingssamenwerking!

Effectieve ontwikkelingshulp aan Papua Barat

Effectieve ontwikkelingshulp aan Papua Barat

Eco-toerisme Manokwari

Eco-toerisme Manokwari

Kerkklok verhuist naar Manokwari

Kerkklok verhuist naar Manokwari