Op 15 januari 1998 verscheen onderstaand artikel in dagblad Trouw. Bekijk het artikel op de website van Trouw of lees het hieronder.
Kerkklok verhuist naar Manokwari
Trouw – 15 januari 1998
Juichen tijdens de dienst is in de Eben Haëzer-kerk in Manokwari, Irian Jaya geen gewoonte. Maar toen dominee Koibur onlangs meedeelde dat er in de nieuwe kerktoren een klok komt te hangen en dan nog wel een klok uit Nederland, barstten de kerkgangers in spontaan gejuich uit.
Dat de klok dienst heeft gedaan in een rooms-katholieke kerk, maakt de leden van de protestante christengemeenschap weinig uit. Het spreekt vooral de ouderen daarentegen wel aan dat de klok uit het vroegere moederland komt. Zij hebben de tijd nog bewust meegemaakt dat Nederland heerste over de kolonie Nederlands Nieuw-Guinea en er door zending en missie een gunstig klimaat bestond voor het christendom. Formeel is godsdienstvrijheid ook na de machtsoverdracht in 1962 aan Indonesië blijven bestaan, maar het is in de praktijk van alledag niet eenvoudig om staande te blijven tegenover de oppermachtige en alomtegenwoordige islam.
Tegen die achtergrond betekent de klok uit Nederland meer dan de kroon op het nieuwe kerkgebouw, zegt voorzitter Leo de Zeeuw van de Stichting Duurzame Samenleving Irian Jaya (SDSP) in Doorn. De stichting heeft verschillende projecten in Irian Jaya opgezet en helpen financieren. Tijdens een werkbezoek afgelopen zomer aan het Vogelkop-gebied vertelde dominee Koibur dat aan de nieuwe Christenkerk in Manokwari een klok ontbrak. In Indonesië is daar niet aan te komen.
Tweede leven in Irian Jaya
Door contact met aannemingsbedrijf Geelen kwam De Zeeuw in Nederland een klok op het spoor. In de toren van de Heilig Hart-kerk in Utrecht, al enkele jaren geleden gesloten, bleken de drie massief-bronzen klokken nog aanwezig. De kerk in de chique Wilhelminapark-buurt wordt omgebouwd tot appartementencomplex. De Elisabeth-klok, met een gewicht van 325 kilo de lichtste, is gisteren uit de toren getakeld om te worden verscheept naar Irian Jaya. “Zodra de klok in Manokwari aankomt, kan de toren worden voltooid. Het is wel een apart idee dat een klok die hier bijna vijftig jaar heeft geluid nu in Irian Jaya een tweede leven begint”, zegt De Zeeuw.
De Maria-klok krijgt een plaats in de hal van de Rosariumhof, zoals het appartementencomplex gaat heten. De Augustinus-klok komt voorlopig in depot bij het aartsbisdom Utrecht. Uit katholieke kerken in Nederland komen per jaar gemiddeld zo’n twintig klokken vrij omdat de kerk wordt gesloopt of een andere bestemming krijgt, zoals de Heilig Hart-kerk. “Daarvan gaat maar zo’n tien procent naar het buitenland, hoewel de vraag groot is, met name uit het vroegere Oostblok”, vertelt W. Jansen, adviseur voor bouwzaken bij het aartsbisdom.
Ook in Nederland is de vraag naar klokken aanzienlijk groter dan het aanbod. Per jaar krijgt het aartsbisdom zo’n honderd verzoeken binnen. Het is dan ook altijd mogelijk om vrijgekomen klokken een nieuw kerkelijk onderdak te bezorgen.
