Op zondag 14 november rond 18.00 uur ‘s avonds pleegde onze beleidsmedewerkster, vrijwilligster en vriendin Santi zelfmoord op haar kamer in de pastorie van Senopi. Ze stierf in het bijzijn van pater Leo (haar oom), frater Kim, Jettie en Jurgen. Ze heeft geen boodschap achtergelaten.
Santi was een vrolijke meid, kwam van het snikhete eiland Sumba en studeerde af in de microbiologie op de universiteit van Denpasar. Naar eigen zeggen om te weten waaraan haar broertje op jonge leeftijd is overleden. Op verzoek van haar oom, pater Leo, en ons kwam zij in februari van dit jaar naar Papua om het project beleidsmatig te versterken. Naast slim en communicatief vaardig was ze vooral ook erg aardig en gedreven. We hebben haar op geen ongelukkig moment kunnen betrappen. Waren we zelf wat neerslachtig, dan beurde ze ons juist op.
‘s Nachts werd de kist in allerijl door de familie van het dorpshoofd in elkaar getimmerd, terwijl een twintigtal vrouwen constant de wacht hield. Mensen kwamen uit alle delen van de vallei aangelopen om afscheid te nemen. Toen wij met de Pilatus Porter van Hennie opstegen van het missievliegveldje van Senopi stonden mensen uit alle dorpen in de omstreken te zwaaien.
Samen met pater Leo hebben we haar in drie dagen via Sorong, Makassar, Surabaya, Denpasar en Kupang naar Waingapo op het eiland Sumba gebracht. Dankbaar zijn we voor de hulp van het bisdom Manokwari-Sorong, Pater Ton Tromp en de missiepiloot Hennie, die elk op hun wijze de reis wisten te bespoedigen en ons moreel hebben ondersteund met raad en daad.
Het staan met de kist op een onbekend vliegveld op een onbekend eiland op zoek naar onbekende gezichten van de naasten van Santi heeft diepe indruk op ons gemaakt. Honderden mensen kwamen op ons af en brachten ons en Santi naar een auto. De stoet die de lijkwagen begeleidde, zwol aan tot ongekende omvang toen we van het vliegveld dwars door Waingapo naar het ouderlijk huis reden.
Drie dagen lang bleef de kist in haar ouderlijk huis staan, zodat honderden mensen haar de laatste eer konden bewijzen. Wij hebben 5 dagen lang bij ouders in huis verbleven, waar we goed verzorgd werden, maar ook vielen er ons in die dagen vele vragen en soms verwijten ten deel. Er heerste onbegrip en verdriet. Vader was dankbaar dat we Santi naar Sumba hadden gebracht.
Veel vragen blijven onbeantwoord. Waarom? Wat was het dat ze niet meer kon verdragen? Wij hebben er geen antwoord op. De dagen voor haar dood heeft ze nog les gegeven op school en gewerkt in de kliniek. Ze maakte grapjes met alle lagen van de bevolking in Senopi. De avond ervoor hebben we nog met haar gitaar gespeeld en gezongen.
De 24ste waren we weer terug in Manokwari. Ook hier kan men niet geloven dat ze zomaar is weggegaan. Zelfmoord is in veel gebieden in Indonesië een kwestie van wraak op de omgeving. Wij waren haar directe omgeving. Uit verhalen van anderen weten we bevestigd dat ze juist blij met ons was en die getuigenissen zijn ons geluk. Wij waren ook erg blij met haar, zoals iedereen blij met haar was. Voor de SDSP, het Moeder- en kindzorgproject en ons is haar dood een enorme klap. Voor ons persoonlijk rest, naast ons verdriet, dankbaarheid voor al het goeds dat ze ons en de mensen in Senopi heeft gebracht.
We wensen alle mensen in Nederland en België die haar gekend hebben veel sterkte toe met het verwerken van het verlies.
Ellis en Jurgen
